De toekomst van De energiezuinige kas

Warmtebatterij van Thermeleon revolutioneert glastuinbouw. (n.d.). Rabo &Co.

https://raboenco.rabobank.nl/nl/juli_2025/3118/de-toekomst-van

Een wereldprimeur uit Nederland: de eerste passieve warmtebatterij speciaal ontwikkeld voor hightech kassen. Het bedrijf Thermeleon, onder leiding van natuurkundige Jildou de Jong (31), lanceerde dit baanbrekende systeem. Het draagt bij aan een gebalanceerder kasklimaat en een betere gewasgroei, helpt de glastuinbouwsector een stap vooruit richting klimaatneutraliteit en levert telers een flinke besparing op hun energierekening op.

Naast haar studie technische natuurkunde aan de TU Delft voerde Jildou de Jong in 2015 een project voor een klimaatcomputerbedrijf uit. Daar ontdekte ze hoe geavanceerd Nederlandse kassen zijn. ‘Ik kwam erachter dat tachtig procent van de hightech kassen wereldwijd door Nederlandse bedrijven wordt gebouwd’, vertelt ze in haar kantoor in de Rotterdamse Van Nellefabriek. ‘Ik realiseerde me dat we hiermee ’s werelds meest efficiënte voedselfabriek hebben. Dat betekent dat we flink kunnen bijdragen aan echt klimaatneutrale glastuinbouw wereldwijd.’

In 2020 zette ze samen met bouwkundige Liesanne Wieleman het bedrijf Thermeleon op, waarmee ze een passieve warmtebatterij (zie kader) op basis van Phase Changing Materials (PCM) speciaal voor hightech kassen ontwierp. ‘Overdag smelt het materiaal door het broeikaseffect, ’s nachts kristalliseert het weer, waarbij warmte vrijkomt’, legt De Jong uit. ‘Zo koelt de batterij de kas overdag door de overtollige warmte op te slaan, en geeft die ’s nachts weer af, als het te koud is.’

Optimale gewasgroei

De technologie voorkomt ook hittestress bij gewassen. ‘Het kasklimaat is homogener en doordat de ramen minder open hoeven, lekt er minder warmte weg en scheelt het ook koelenergie. Goed voor het klimaat en voor een betere gewasgroei.’

De succesvolle ontwikkeling van de warmtebatterij is mede te danken aan innovatieve teler Koppert Cress en Bart van Meurs, directeur van Division Q, de innovatietak van Koppert Cress. ‘Dankzij hun geloof in de innovatieve technologie hebben we de batterij verder kunnen ontwikkelen. Zij maakten de stap van een demo naar de implementatie op één hectare mede mogelijk.’

Begin 2025 was de definitieve versie klaar. ‘Maar’, zo zegt De Jong ook, ‘elke kas is anders en vraagt om net weer andere toepassingen. We hebben daarom een strategie ontwikkeld voor een op maat gemaakte versie.’

De warmtebatterij is, anders dan een traditionele batterij, dankzij de PCM passief. ‘Je bent niet afhankelijk van gasprijzen en hebt geen netbelasting’, legt ze uit. ‘Telers besparen er vijftien tot dertig procent mee op hun energierekening, ook doordat er geen operationele kosten zijn. En dankzij overheidssubsidies op de investeringskosten is de aanschaf extra aantrekkelijk.’

Samenwerkingen

Voor een volledig klimaatneutrale kas is meer nodig dan alleen zo’n batterij. ‘Ook licht en elektriciteit spelen een grote rol. Met Thermeleon zijn we daarom verschillende samenwerkingen aangegaan.’ Samen met onder meer TNO, Delphy en HIC bouwt het bedrijf aan een fieldlab, waarin licht, warmte en CO₂-management gecombineerd worden tot een compleet klimaatsysteem.

De Jong: ‘Zo kunnen we het proces naar een klimaatneutrale kas versnellen.’ Hoewel er al internationale interesse is, ligt de focus voorlopig op Nederland. ‘Wij zijn de etalage van de wereld. Als het hier goed werkt, volgt de stap naar internationaal vanzelf.’

Vijftien jaar geleden had De Jong nooit gedacht in de glastuinbouw terecht te komen. ‘Ik was nog nooit in een kas geweest’, lacht ze. ‘Maar natuurkunde speelt er een grote rol. Ik ga nu zelfs samenwerken met een professor van wie ik destijds college kreeg. De cirkel is rond.’

De innovatie in het kort

Met haar bedrijf Thermeleon ontwikkelde Jildou de Jong een warmtebatterij om de glastuinbouw klimaatneutraler te maken.

  • De warmtebatterij is de eerste passieve PCM-batterij voor hightech kassen ter wereld
  • Een passieve warmtebatterij op basis van PCM houdt in dat hij werkt zonder stroom of gas en daardoor geen netbelasting geeft
  • Telers besparen zo 15 tot 30 procent op hun energierekening
  • Door het winnen van een wedstrijd van Dragons Den kan Thermeleon nu met andere partijen versneld toewerken naar een volledig klimaatneutrale kas

Warmtebatterij van Thermeleon revolutioneert glastuinbouw. (n.d.). Rabo &Co.

https://raboenco.rabobank.nl/nl/juli_2025/3118/de-toekomst-van

Thermeleon optimaliseert warmtegebruik in de kas

Thermeleon optimaliseert warmtegebruik in de kas – Rabobank. (n.d.). Rabobank. 

https://www.rabobank.nl/lokale-bank/artikel/011159594/thermeleon-optimaliseert-warmtegebruik-in-de-kas

De glastuinbouw heeft een bijzonder imagoprobleem. ‘Je kunt in kassen enorm veel en gezond voedsel produceren, met een enorme besparing op landgebruik, en zonder de bodem uit te putten of schadelijke pesticiden te gebruiken. Bovendien zijn ze heel efficiënt, omdat gewassen er altijd onder ideale omstandigheden groeien’, betoogt Jildou de Jong.

‘Toch zien mensen de glastuinbouw vaak alleen maar als een grote energieverbruiker. Terwijl de sector veel waarde creëert en zichzelf als doel heeft gezet in 2040 klimaatneutraal te zijn.’

Daar komt Jildou de Jong zelf om de hoek kijken. Zij is (mede-)oprichter en directeur van Thermeleon, de nog jonge producent van de revolutionaire Warmtebatterij voor de glastuinbouw. Naast haar studie Technische Natuurkunde aan de TU Delft werkte ze als consultant. Tijdens een uitdagende opdracht voor een klimaatcomputerbedrijf leerde ze de sector kennen, en kwam ze erachter hoe innovatief en hightech deze is. Jaren later richtte ze Thermeleon op, met als doel: klimaat-neutrale glastuinbouw. Ze herkende een grote kans: dankzij het ‘broeikaseffect’ genereert de kas een enorme hoeveelheid warmte, die kan worden opgeslagen om ’s nachts te verwarmen. Thermeleon lanceerde hiervoor ’s werelds eerste PCM-toepassing voor hightech kassen op grote schaal. Phase Changing Materials (PCM) zijn materialen die bij bepaalde temperatuurovergangen warmte opslaan of afgeven. Restwarmte – en daar is nogal wat van in een kas – laat het materiaal smelten waardoor het de ruimte koelt. In de nacht kristalliseert het materiaal weer en geeft het juist warmte af.

Warmteoverschot

Perfecte eigenschappen om te benutten in een kas. Immers: ‘Overdag ontstaat er snel een groot warmteoverschot als de zon op het glas staat’, legt Jildou de Jong uit. ‘Normaal gesproken gaan dan de ramen open om die warmte te laten ontsnappen. Dat is niet alleen zonde van de onbenutte warmte. Er ontsnapt daardoor ook meer dan 60 procent van de CO, die juist nodig is voor de gewasgroei. Doordat de Warmtebatterij bij een warmteoverschot de kas overdag koelt, blijven de ramen meer gesloten en verlies je minder CO. De batterij slaat de warmte namelijk op en die wordt ’s avonds weer teruggegeven. Zo gaat er zo weinig mogelijk energie verloren.’

Dus: efficiënter gebruik van energie, minder CO2-uitstoot én minder temperatuurpieken, wat bet er is voor de gewassen in de kas. De PCM-techniek is vrij van schadelijke chemicaliën en gaat door zijn passieve werking bijzonder lang mee. De investering is daardoor snel terugverdiend.

Wereldwijde aanvragen

PCM wordt onder andere veel gebruikt in het lange-afstandstransport van medicijnen en in de utiliteitsbouw. Thermeleon had de wereldprimeur om er een Warmtebatterij mee te ontwerpen voor een hightech kas van een hectare groot. ‘Bij Koppert Cress in het Westland hebben we een jaar lang data verzameld en de positieve effecten in beeld gebracht. Er staan nu meerdere nieuwe projecten in de steigers en we hebben ongeveer honderd aanvragen liggen van telers en sectorpartijen van alle continenten.’

Thermeleon heeft de hard- en software voor de Warmtebatterij zelf ontwikkeld en produceert deze in de Rotterdamse Van Nellefabriek. Voor iedere kas en voor elk gewas en klimaat maakt Thermeleon een ontwerp op maat, met de phase changing materialen op de optimale plek in de kas bevestigd.

Het ultieme doel is een klimaat-neutrale sector in 2040. Er zijn en worden veel initiatieven ondernomen met het gebruik van onder andere rest- en aardwarmte. Deze warmte is echter ook nodig voor huizen en utiliteit, en niet overal is deze warmte beschikbaar. Glastuinbouw Nederland concludeert dan ook dat er nog 35 procent energiebesparing extra nodig is om de doelen te behalen. ‘Onze batterij zorgt voor een daling van de energievraag met 15 tot 30 procent’, weet De Jong. ‘Dus in de gunstigste condities ben je daar bij elkaar opgeteld een heel eind mee onderweg.’

Energietransitie

Thermeleon ontving van Rabobank zowel een bijdrage uit het Impactfonds als een Innovatielening, waarmee de inspanningen voor de energietransitie en voedselvoorziening een extra boost kregen. ‘Het heeft ons in staat gesteld om productvarianten op maat te maken voor verschillende hightech kassen én om ons team uit te breiden, wat cruciaal is in deze groeifase van het bedrijf’, stelt De Jong. ‘We hebben een leuke relatie met de bank, op verschillende niveaus. Ze helpen ons ‘het woord’ echt te verspreiden en denken vol motivatie met ons mee. Het contact is heel persoonlijk, wat ik bijzonder vind voor de grootste food en agri bank ter wereld.’

Thermeleon optimaliseert warmtegebruik in de kas – Rabobank. (n.d.). Rabobank. 

https://www.rabobank.nl/lokale-bank/artikel/011159594/thermeleon-optimaliseert-warmtegebruik-in-de-kas

Dutch horticulture eyes tech to sustain its market grip

The Netherlands is a global leader in horticulture, ranking as the world’s second-largest exporter of agricultural products after the US.

Read the full article here:

https://www.agtechnavigator.com/Article/2025/07/01/dutch-horticulture-eyes-tech-to-sustain-its-market-grip